29 Ekim 2009 Perşembe

elektrik sigortaları ne işe yarar?

Sigortanın kullanım amacı nedir?
Evlerde bildiğiniz üzere bina girişinde ve evinizin girişinde panolar içerisinde sigortalar bulunur. Bina girişindeki sigorta genel manada evinize giren tüm elektriğin üzerinden aktığı bir koruma elemanıdır. Evinizin içindeki panodaki (tali-ara tablo) sigortalar ise ev içinde bir ağacın dalları gibi kollara ayrılıp alıcılarınıza yayılan elektrik hatları üzerindeki koruma elemanlarıdır.
Bildiğiniz gibi faz, nötr ve topraklama adında üç ayrı hat var. Bir linyede (ev içi elektrik hattı) elektrik normal şartlar altında yalnız faz hattında olur. nötr hattı ise isminden de anlaşıldığı üzere hep sıfır potansiyeldedir. Herhangi bir kaçak durumunda ise normalde nötr gibi boş olan topraklama hattında da elektrik görülür.
Sigortalar fazdaki elektriğin nötüre teması yani kısa devre durumunda atan koruma elemanlarıdır. Yine topraklama tesisiniz iyi ise herhangi kaçak durumunda da atarlar. Evlerinizdeki alıcıların dış metal aksamı bu sebeble topraklamaya bağlıdır. Örneğin çamaşır makinenizin gövdesi topraklanmıştır. Böylece herhangi bir kaçak olursa siz dokunup zarar görmeyin diye sigorta atacaktır.

Teoride herşey harika ancak pratikte ?
Ne yazıkki!

Birçok topraklama hattı iyi nitelikte değildir ve kaçak olsa dahi hattın iç direnci yüksek olduğu için sigorta atmaz.
buraya kadarki tüm anlatımımız genel bilgi vermek üzerine idi. Şimdi gelelim doğru bildiğimiz yanlışa:
Bu sigortalar anlattığımız durumlarda çalışan cihazlar. Ancak toplumun büyük bir çoğunluğu sigortanın insan hayatını koruduğunu - koruyabildiğini düşünür. Oysa siz sigortaların üzerine baktığınızda 10 amper 16 amper gibi değerler görürsünüz. Bunlar sigorta akım değerleridir örneğin 16 amperlik bir sigorta 16 amper aşıldığında atacaktır.
Şimdi bir seneryo yazalım küçük kızınız prize bir metal soktu ve çarpılmaya başladı. Kızınızın üzerinden geçen akım 16 amperi aştığında sigorta atacaktır. Halbuki küçük kızınızın hayati tehlikesi 0,03 amperde başlar 0,3 amper aşıldığında durum ciddileşir ve 0,5 amper civarı ise sizin için büyük bir acının yaşandığı andır.
Siz bu büyük acıyı yaşarken sigortanız kılını dahi kıpırdatmaz çünkü daha 16 ampere çok vardır. Onun gözünde kızınız ise devreye alınmış bir ampülden farksızdır.
Haberlerde banyoda çarpılan insanlar duyarsınız işte çamaşır makinası kaçak yapmıştır vesaire. "Yav sigorta yokmuymuş " falan diye düşünmeyin topraklama yok, sigorta çarpılan adamı ne yapsın o işine bakıyor, kendi eşik sınırını kontrol ediyor.
Sigortalar ev içi tesisatınızı korumakla yükümlüdür sizi değil.
Bir yerde kısa devre olur, kablolar birbirine yapışır atarlar. Aşırı akımlar çekilmektedir, tesisat kablolarınızın yanma tehtidi ortaya çıkar atarlar.
Ha dediğim gibi topraklamanız iyiyse makina gövdesine kaçak olursa da atarlar ama emin olun genelde bu olmaz.
Evinizde sürekli atan birşey var ya hani hep aşağıya inip kaldırıyorsunuz. O sigorta değil kaçak akım rölesi sizi koruyan yegane dostunuz bir sonraki yazıda onu anlatalım.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder